Weliswaar is de Sint-Stevenskerk in Nijmegen niet zo indrukwekkend als de Dom van Keulen, maar de kerk is minimaal zo gezichtsbepalend. Niet alleen de toren is van ver zichtbaar, maar de kerk zelf ook omdat deze op een heuvel staat. De toren van de Stevenskerk, de Waalbrug en de Valkhofkapel zijn de drie bouwwerken die je het meest op beeldmateriaal over de stad terugziet.
Sinds 1273
De oudste delen van de Sint-Stevenskerk zijn al in de dertiende eeuw gebouwd. De inwijding was op 1273 door Albertus Magnus (Albertus de Grote) de hulpbisschop van Keulen. Van die toenmalige kerk is nu niet veel meer over, alleen de basis van de toren en de westelijke delen van het schip. De rest van de Stevenskerk is in de eeuwen daarna ver- en aangebouwd. De kerk is echter nooit helemaal afgebouwd.
De toren van de Sint-Stevenskerk Nijmegen met de camera van mijn telefoon.© Pascal Klaassen
Vernielingen door protestants tuig
De Sint-Stevenskerk is van oorsprong uiteraard een katholieke kerk en stond zoals gebruikelijk vol beelden van heiligen. Dat interieur heeft de terroristische wandaden van protestantse beeldenstormers helaas niet overleefd. Deze protestanten haalden de beelden, kunstschatten en de relieken uit de kerk en schilderden de binnenkant wit. Vandaar dat de kerk tot op de dag van vandaag van binnen zo kaal en saai oogt.
Orgels en kroonluchters
Kaarsjes branden bij een grote diversiteit aan altaren is er dus helaas niet bij in de Sint-Stevenskerk in Nijmegen. Wel zijn er vier redelijk unieke orgels te zien, waarvan het Königorgel het belangrijkste is. Er hangen ook wat kroonluchters om je aan te vergapen. Voor wie van dode adel houdt, is er een grafmonument voor Catharina van Bourbon (1440 – 1469), die bij haar overlijden een grote som geld naliet aan de kerk.
De Sint-Stevenskerk in de oorlog
Grote schade ondervond de Sint-Stevenskerk verder in de Tweede Wereldoorlog. Bij het bombardement op Nijmegen op 22 februari stortte een groot deel van de toren in. En in de maanden daarna werd de rest van de kerk zwaar beschadigd doordat Nijmegen een frontstad was. Na de oorlog is de kerk gerestaureerd. De heropening was op vrijdag 19 september 1969, onder het toeziend oog van Z.K.H. Prins Claus.
De klokken horen slaan
Al mot ik krupe, Op blote voeten goan. Ik wil nog een keer Sint Steven heuren sloan. Zo luidt het refrein van het Nijmeegs volkslied door Graodus van Nimwegen. Hoor je de klokken van Sint Steven ’s avonds vlak voor negen uur? Dan is dat volgens een traditie die stamt uit de tijd dat de stadspoorten om negen uur sloten. Mooier echter is de legende dat de klok dan luidt ter herinnering aan de dag dat Keizer Karel verdwaalde in het Reichswald. De inwoners van Nijmegen zouden de klok hebben geluid om hem de weg terug te wijzen.
Een boek over de Sint-Stevenskerk
Onlangs verscheen het boek De Stevenskerk – 750 jaar spiegel van Nijmegen bij uitgeverij Vantilt. Hierin onder andere veel aandacht voor de bouwgeschiedenis, de orgels en de herbouw na de Tweede Wereldoorlog van de kerk. Opdrachtgevers van het boek waren de gemeente Nijmegen en de Stichting Stevenskerk.
Meer informatie over de Sint-Stevenskerk in Nijmegen
Voor deze blog las ik:
- stevenskerk.nl
- spannendegeschiedenis.nl
- antependium.nl
- J.W van Spaandonk – Nijmegen heeft de Sint-Steven terug, wat er nu mee gedaan? – Algemeen Handelsblad, 20-09-1969.