Stel je voor: je bent zeventig jaar. Je hebt je leven lang gewerkt, veel succes gehad en nu maak je je op voor een rustige oude dag. Maar dan vergokt je kleinzoon al je kapitaal. Het overkwam Katsushika Hokusai, de tekenaar van de wereldberoemde prent De grote golf van Kanagawa.
Kunst als fascinatie en commercie
Hokusai (1760 – 1849) vindt met zijn dochter onderdak in een tempel. Hij moet weer geld verdienen. En wie creëert voor geld, moet iets maken dat het publiek interessant vindt. Samen met zijn uitgever komt Hokusai op het idee toeristische prenten te maken. Hiermee spelen ze in op het opkomend binnenlands toerisme in Japan aan het begin van de negentiende eeuw. Hokusai maakt 36 prenten met Fuji, de hoogste berg van Japan, als centraal thema. Hiermee kon hij ook zijn persoonlijke fascinatie voor deze heilige berg verder vormgeven.
Landschappen, dagelijks leven en erotiek
De 36 gezichten op de berg Fuji worden een groot succes, met De grote golf van Kanagawa als meest beroemde prent van de reeks. Hokusai wordt daarmee nog bekender dan hij al was. Eerder in zijn leven was hij al een gevierd tekenaar, houtsnijder en boekillustrator van onder andere portretten van beroemde acteurs, landschappen, zeegezichten (waarbij al vaker golven te zien waren), taferelen uit het dagelijks leven en expliciete erotische kunst (Shunga).
Itsu in plaats van Hokusai
Bij de 36 gezichten op de berg Fuji staat als maker vermeld: ‘Ik was Hokusai, nu ben ik Itsu’. Hokusai werkte in zijn leven onder veel verschillende namen. Als hij van stijl wisselde, veranderde hij vaak ook zijn naam. Als kind heette hij Tokitarō. De naam Katsushika Hokusai gebruikte hij pas rond 1800. Met die naam was hij echter zo bekend geworden, dat hij er met 36 gezichten op de berg Fuji toch graag naar verwees. Met als doel om de verkoopcijfers wat op te vijzelen, denk ik.
Tien extra prenten
De prent die ik bij dit artikel heb geplaatst heet Bergbeklimmen (volgens Google translator). Het is een van de 10 prenten die Hokusai later aan de 36 originelen toevoegde. Hierdoor zijn de 36 gezichten op Fuji er dus uiteindelijk 46 geworden. Op Bergbeklimmen zien we de berg Fuji niet van een afstand zoals op de overige prenten, maar staan we samen met een groep bergbeklimmers op de berg zelf. Ze hebben de top, waarschijnlijk als doel van een bedevaartstocht, bijna bereikt.
Bronnen:
- Veel informatie uit dit artikel komt van de website katsushikahokusai.org.
- Eerder keek ik naar BBC serie Private Life of a Masterpiece.