Frederik de Grote fascineert me al lange tijd. De man ontwikkelde in zijn jeugd een grote liefde voor muziek, filosofie en kunst. Hij wilde vluchten om onder de tirannieke eisen van zijn vader en de verplichtingen die horen bij het koningschap vandaan te komen. Nadat dit niet lukte, en hij verplicht moest toekijken naar de onthoofding van zijn trouwe vriend Hans Hermann von Katte, legde Frederik zich neer bij zijn toekomstbeschikking. Hij werd koning van Pruisen en maakte met groot strategisch inzicht, tactisch slimme militaire operaties en veel geluk van Pruisen een grootmacht binnen het Heilige Roomse Rijk.
Frederik bombardeert Dresden
Met die fascinatie als achtergrond is het een beetje raar om in Dresden te staan. Mijn held Frederik II heeft de stad tijdens de zevenjarige oorlog namelijk flink vernield. Weliswaar niet zo rigoureus als de geallieerden tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar toch met aanzienlijke schade. Laten we het er maar op houden dat het andere tijden waren. Mijn jaarlijkse vakantieselfie met de Pruisische Frederik kan ik in Dresden in ieder geval niet maken. Ook Bismarck is in het centrum van Dresden niet te vinden. Dus ga ik op zoek naar een Saksische vervanger. August de Sterke is dan de meest logische kandidaat.
August de Sterke: keurvorst en koning
August de Sterke werd geboren op 12 mei 1670 in Dresden en stierf op 1 februari 1733 in Warschau. Hij is bekend als prins Frederik August I van Sachsen, maar ook als koning August II van Polen. Hij is de man die Dresden een flinke kunstcollectie naliet en er een barokke stad van maakte. In 1697 liet hij zich bekeren van de Lutherse kerk tot het katholicisme. Die bekering was waarschijnlijk niet zozeer vanwege diepgewortelde religieuze overtuigingen, maar vooral om koning van Polen te kunnen worden.
Fysieke kracht
De bijnaam ‘De Sterke’ heeft August niet te danken aan zijn optreden op het politieke wereldtoneel. In een oorlog met Zweden werd zowel het Poolse als Zweedse leger flink uitgeput, wat uiteindelijk de Russen de kans gaf hun neus aan het politieke wereldvenster te drukken. De Sterke werd hij vooral genoemd vanwege zijn fysieke kracht. August schijnt ooit een hoefijzer met zijn blote handen doormidden gebroken te hebben. Ter illustratie van zijn fysieke kracht deed hij erg zijn best zijn lichaamsgewicht te laten stijgen. Met zijn 120 kilogram maakte hij in die dagen veel indruk.
Vrouwen en een barokke stad
Legendarisch is Augusts liefde voor de vrouwen. De aflevering over hem van de ZDF-serie over belangrijke Duitsers heeft niet voor niets als titel August der Starke und die Liebe, met, voor diegenen die wat extra hints nodig hebben, als ondertitel: Der Sächsische Casanova. Hij schijnt zo’n 120 affaires gehad te hebben. Behalve van vrouwen hield August ook van kunst. Hij gaf een enorm vermogen uit aan schilderijen, beelden, wetenschapsinstrumenten en architectuur (onder andere uitbreiding van de Zwinger en de bouw van de Frauenkirche en het Japanse paleis). August maakte Dresden hiermee geliefd bij toeristen, die de stad, na restauratie van deze monumentale panden na de Duitse hereniging, ook nu weer volop weten te vinden.
Een groot hart
Augusts zoon (Keurvorst Frederik August II van Sachsen en Koning August III van Polen), liet van 1739 tot 1755 de Hofkirche bouwen. Een katholieke kerk om de Poolse adel en burgers te overtuigen dat ze met een goede katholiek te maken hadden. Om tijdens de bouw van de kerk niet teveel gedoe te krijgen met zijn protestantse stadsgenoten, liet deze August de kerk door Italiaanse vakmensen bouwen. Door de taalbarrière lukte het lange tijd geheim te houden wat er midden in de stad verrees. Het lichaam van zijn vader (August de Sterke dus) is begraven in Krakau, maar zijn hart is in een gouden kapsule naar de Hofkirche overgebracht. En het schijnt altijd weer spontaan te kloppen als er een mooie vrouw langsloopt.
De Gouden Ruiter
Het bekendste beeld van August de Sterke vinden we aan de andere oever van de Elbe. Op de – nu nog best wel lelijke, maar daar schijnt aan gewerkt te worden – Neustädter Markt staat de Goldener Reiter. Trots, blinkend (en een beetje kleiner dan ik me voorstelde) kijkt August naar zijn koninkrijk Polen in het oosten. Hij heeft zijn paard echter duidelijk minder goed in bedwang dan Frederik op Unter den Linden in Berlijn. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is het beeld in veiligheid gebracht. In de jaren ‘50 werd het teruggeplaatst. Het is nu overigens bladgoud wat er blinkt, want de zeer schadelijke techniek van vuurvergulden is verboden en kan dus niet meer gebruikt worden bij restauraties.
Bronnen:
- Dresden.de
- Sachsen erstrahlt unter August dem Starken
- Dresden, Leipzig en omgeving – Eric Strijbos en Bonnie Posner