Wandeling literaire bakens in Nijmegen

Op de website Literaire Bakens Nijmegen staat een overzicht van plekken in Nijmegen met literaire teksten die verwijzen naar die plek. Een deel van de teksten is door de werkgroep zelf geplaatst, een ander deel door andere initiatieven. Afgelopen zaterdag was een mooie zonnige dag, dus ik besloot een literaire wandeling langs de bakens te maken. Speciaal hiervoor maakte ik eerst even een route op routeyou.nl.

Keuzes bij een literaire wandeling

In welke volgorde loop je? Welke omwegen kies je eventueel? Welke verbindingspaden? Keuzes genoeg als je een wandeling in elkaar zet. Ik beslis voor deze eerste wandeling een aantal bakens weg te laten. Ik kies alleen de bakens in het centrum en op het eiland Veur-Lent. Dat maakt de wandeling zo’n 9 kilometer lang, dus prima te doen in zo’n twee uur. Later dit jaar maak ik nog een wandeling door Nijmegen met alle bakens.

Start- en eindpunt het Centraal Station

Ik laat de wandeling beginnen en eindigen op het Centraal Station. Dat is altijd handig voor wie van buiten komt. Overigens is het een rondje, dus je kunt beginnen waar je wilt. Bijvoorbeeld bij het Marikenbeeld op de Grote Markt. Voor nu lopen we vanaf het station via de Stieltjesstraat naar Kronenburgerpark. Daar wachten Frank Boeijen en Frans Kellendonk ons samen op. We maken een klein ommetje door het park naar de Hessenberg. Daar zien we de onvolprezen H.H. ter Balkt.

Zo min mogelijk teruglopen

Soms ontkom je er niet aan, maar we willen uiteraard zo min mogelijk dezelfde weg teruglopen. Alleen als het echt niet anders kan of als het alternatief erg lang, lelijk of lawaaierig is. Dus vanaf de Hessenberg lopen we door naar de Lange Hezelstraat. Daar slaan we linksaf richting Joris Ivensplein. Op deze manier is gelijk de hele Lange Hezelstraat in de route opgenomen. De oudste winkelstraat van Nederland, vanwege de Romeinen etc etc. Wie van buiten de stad komt, kan hier gelijk flink koffiedrinken of wat lunchen.

Joris Ivensplein

Op het einde van de Lange Hezelstraat staat bij de Poort van Hees Harrie van de Vijfeijke achter een raam. Een paar meter verder is het Joris Ivensplein. Daar staat een monument met een paar dichtregels waarvan ik altijd dacht dat ze door Joris Ivens waren geschreven of uitgesproken. Vanwege zijn naam onder die regels op het monument en de naam van het plein. De website van de literaire bakens heeft het echter over een onbekende auteur.

Literaire blogger

Vanaf het Joris Ivensplein lopen we langs de dames achter het raam, naar de hoek Nieuwe Markt / Oude Haven. We staan nu vlak bij de woning van een bekende Nijmeegse literaire blogger. Misschien zie je hem wel ergens lopen. Zo niet? Loop dan een meter of honderd de Oude Haven in en ga linksaf via een parkeerplaatsje, onder een huisje op de Kromme Elleboog door, de Waalkade op. Uitkijken met oversteken uiteraard.

De snelbinder

We gaan nu op weg naar het Rivierenpark. Die omweg is nodig vanwege twee bakens, maar ook omdat we dan heel eventjes lekker kunnen doorstappen. Vlak voordat we de trappen van de fietsbrug oplopen, kijken we links omhoog. Daar heeft Twan Niesten op een gevel zijn sporen achtergelaten. Op de fietsbrug, met de naam Snelbinder, staat Nescio op ons te wachten. Jan Hendrik Frederik Grönloh was een groot liefhebber van Nijmegen en omgeving. Bert Vanheste publiceerde in 2005 overigens een mooie Nescio-leeswandeling door Nijmegen.

Rivierenpark

Op de Snelbinder gaan we de eerste de beste trap omlaag, rechtstreeks richting ons doel: Adriaan Loosjes PZ bij café Waalzicht. Het Rivierenpark is overigens een prima plek om wat extra meters te maken als je wil. Je kunt bijvoorbeeld gelijk vanaf de Snelbinder links onder de spoorbrug door en dan een flink rondje maken. Of een trap later de snelbinder afgaan. Aan de overkant van de Nevengeul zie je dan Anne Vegter. Dit gedicht staat (nog) niet op de website literairebakens.nl, dus die heb ik zolang uit de route gelaten.

Waalbrug

Vanaf Adriaan Loosjes PZ lopen we terug naar het Centrum via de Waalbrug. Momenteel is het niet echt prettig wandelen op de brug, maar dat verandert hopelijk over een paar jaar als de brug geheel gerenoveerd is. Terug aan de Centrumkant van de Waal, pakken we de trappen naar het lage deel van het Hunner- en Valkhofpark en lopen richting de Stratemakerstoren. Daar zouden we Noud Bles, moeten vinden. Maar helaas, Noud heeft de renovatie van de toren niet overleefd of moet nog opnieuw bevestigd worden.

De Lindenberg

Opgelet vanaf nu volgen de literaire bakens elkaar in een rap tempo op. We gaan naar de Veerponttrappen waar Guillaume van der Graft aanwezig is. Helemaal boven slaan we rechtsaf de Ridderstraat in. Aan de gevel van De Lindenberg zouden we Victor Vroomkoning op zeer groot formaat moeten zien, maar we turen ons suf zonder Victor te ontdekken. Zijn we zo vertrouwd met de aanblik van de gevel dat we er overheen kijken?

Piet Hooghof

Dus slaan we een stukje verder slaan rechts de Sint Anthoniusplaats in. Links is eerst Koos van Zomeren en dan helemaal achteraan nog een keer Victor Vroomkoning. Deze keer vinden we hem wel. Dit literair baken is een eerbetoon aan Piet Hooghof (1943-2009). Niet alleen oud-voorzitter van de werkgroep Literaire Bakens, maar ook een groots boekverkoper met een haviksoog voor vakbekwaam personeel. 😊

Herdenking

We gaan weer terug naar de Ridderstraat. Om gelijk via de Ottengas, het Groene Balkon en de Lieve Vrouwentrappen af te dalen. We lopen nu langs het Besienderhuis waar we weer een onbekende auteur vinden. Deze draagt ons wandelaars op stil te staan. Dat kan ie vergeten. We gaan via de Steenstraat en Nonnenstraat naar de Kitty de Wijzeplaats waar we Leo Vroman ontmoeten. Zijn woorden op de steen bij het monument ter nagedachtenis van de in de Tweede Wereldoorlog omgekomen Joodse burgers zijn lastig te lezen.

Moenen en Mariken

We maken nu een klein ommetje via de Ganzenheuvel en de Stikke Hezelstraat om Moenen te groeten. Dan gaan we de trappen op naar de Sint Stevenskerk, groeten Moenen nog een keer en lopen links om de Sint Stevenkerk heen. Hé, daar is Victor Vroomkoning weer. We lopen richting Grote Markt, eventueel via In de Blauwe Hand. Op de Grote Markt vinden we dan eindelijk ons Mariken. Op de tweede etage van de Hema is een restaurant waar we én naar Mariken kunnen kijken en WAM de Moor kunnen lezen.

De schommel

We lopen de Burchtstraat voorbij het Oude Stadshuis, de Korte Nieuwstraat in. Als het Stadhuis is geopend kun je naar binnen en Jan Th.A.E. Roelofs bekijken. Ga er aan de andere kant weer uit. Is het Stadhuis dicht, loop dan via de Emaushof naar het Raadhuishof. In het Raadhuishof staat het monument ‘De Schommel’. Dit is een monument ter nagedachtenis van de 763 omgekomen mensen bij het bombardement op 22 februari 1944.

Dekker van de Vegt

Van daaruit lopen we naar de overkant van de bovenzijde van de Marikenstraat. Daar is Carli Biessels. Beneden ligt de gezelligste boekhandel van Nederland, waar je ook nog eens door de allerbeste boekverkopers van de wereld wordt geholpen: Dekker van de Vegt. Dat moeten we zeker zien en meemaken. Met volle tassen verlaten we de Marikenstraat aan de kant van Burchtstraat, slaan daar rechtsaf om daarna gelijk weer rechtsaf de Mariënburgsestraat in te slaan. Jaap Robben is daar vastgeplakt op de ramen van de Openbare Bibliotheek.

Mariënburg

We slaan rechtsaf naar de Mariënburg. Op de ramen van het Archief vinden we W.A.M. de Mul. In de Openbare Bibliotheek vind je overigens het Poëzie Centrum Nederland en in de Mariënburgkapel is het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis gevestigd. We lopen de trappen omlaag om op de verhoging een fragment uit Mariken van Nimweghen te lezen. Daarna draaien we ons om, lopen richting de parkeergarage Mariënburg, maar slaan vlak daarvoor rechtsaf de Arsenaalplaats in. Hier ontmoeten we Boon. Het fragment is uitgekozen door Bert Vanheste (1937 – 2007), initiatiefnemer van het Arsenaal en een inspirerend literair docent.

Binnen of buiten?

Via de Arsenaalplaats lopen we over het Koningsplein tot aan de Broerstraat. Nu moeten we een keuze maken. De volgende twee bakens zijn binnen in horecagelegenheden. Heb je daar geen zin in? Slaan dan linksaf en loop langs de Petrus Canisiuskerk helemaal door tot je bij de Rabobank bent. We zien je straks daar. We gaan eerst via Plein 1944 naar de Bloemerstraat om Jaap Robben nog eens te ontmoeten in De Plak. En dan lopen we via de Piersonstraat (rellen!) en de Eerste Walstraat bij In De Tempelier naar binnen. Daar is niemand minder dan A.F.Th. van der Heijden.

Godfried Bomans

Ook wij lopen nu naar de Rabobank in de Bisschop Hamerstraat en groeten Godfried Bomans achter een bankraam. Vervolgens lopen we door naar De Vereeniging om Geert van Beek te zoeken zonder hem te vinden. Deze keer weten we zeker dat het niet aan ons ligt. Er is overigens een actiecomité dat zijn terugplaatsing eist. En daarna? Wie honger en dorst heeft, kan terug naar het centrum. Wie naar huis wil, kan via het Keizer Karelplein met de klok mee, naar Van Schaeck Mathonsingel op weg naar het Centraal Station. Opletten nog even bij het Stationsplein, want de fietsers, hardlopers, wandelaars en bussen komen van alle kanten.